อำเภอเมืองสุรินทร์

อำเภอเมืองสุรินทร์

อำเภอเมืองสุรินทร์ (ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลเมืองสุรินทร์ปัจจุบัน) 

ตั้งขึ้นเมื่อพุทธศักราช ๖๔๔๐ (ร.ศ. ๑๑๖) ขณะนั้นเรียกว่า อำเภอทักษิณ จนถึงพุทธศักราช ๒๔๔๗ จึงเปลี่ยน ชื่อ เรียกว่า อำเภอเมืองสุรินทร์ เป็นอำเภอที่มีอาณาเขตกว้างขวางมาก ทางทิศใต้จดเขต ประเทศกัมพูชาประชาธิปไตย

ครั้นพุทธศักราช ๒๔๘๐ ทางราชการจึงไต้แยกตำบลต่างๆ ทางทิศใต้ รวม ๗ ตำบล ไปจัดตั้งเป็นอำเภอขึ้นใหม่ เรียกว่า อำเภอปราสาท

ปัจจุบันที่ ว่าการอำเภอสุรินทร์ ตั้งอยู่ที่ถนนจิตรบำรุง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์ ใกล้กับศาลา กลางจังหวัดสุรินทร์

อำเภอเมืองสุรินทร์มีพื้นที่ประมาณ ๙๑๔.๑๑๔ ตารางกิโลเมตร มีอาณาเขตดังนี้

 ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์

ทิศใต้      ติดต่อกับอำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์

ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอศีขรภูมิ และอำเภอลำดวน จังหวัดสุรินทร์

 ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์โดยมีห้วยลำสีเป็นเขตแบ่งแดน

ลักษณะภูมิประเทศ เป็นที่ราบสูงลาดตาไปทางทิศเหนือ พื้นที่ดินโดยทั่วไปเป็น ดินปนทราย และบางแห่งเป็นดินเหนียวปนทราย เหมาะแก่การทำนาและทำสวน

ลำนํ้าสำคัญ มีแต่ลำห้วยเสนงซึ่งเป็นลำห้วยเล็กๆ ตั้งต้นจากภูเขาบรรทัด ที่บ้านกาบเชิงเขตอำเภอกาบเชิงติดต่อกับอำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ ไหลผ่านอำเภอเมือง สุรินทร์ในท้องที่ตำบลตาอ็อง ตำบลเทนมีย์ ตำบลนอกเมือง ตำบลท่าสว่าง และมีห้วยลำชีซึ่งเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดสุรินทร์กับจังหวัดบุรีรัมย์ ที่ตำบลสวาย ตำบลคอโค ตำบล ท่าสว่าง และตำบลเพี้ยราม

นอกจากนี้ยังมีอ่างเก็บนํ้าซึ่งอยู่ในความดูแลและบำรุงรักษาของกรมชลประทาน อยู่ ๒ แห่ง คือ อ่างเก็บนํ้าห้วยเสนง และอ่างเก็บนํ้าอำปึล

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของอำเภอเมืองสุรินทร์ 

ป่าไม้  ในท้องที่อำเภอเมืองสุรินทร์ ปัจจุบันไม่มีป่าไม้ เนื่องจากป่าไม้ทั่วไปถูก บุกรุก เหลืออยู่เฉพาะป่าทำเลเลี้ยงสัตว์บางแห่งเท่านั้น

หินภูเขา เป็นหินภูเขาที่ได้จากเขาสวาย ท้องที่ตำบลสวาย สำหรับป้อนโรงงานโม่หินเพื่อใช้ประโยชน์ในการก่อสร้าง ลูกรัง มีในท้องที่ตำบลนาบัว

สถานที่ท่องเที่ยว และสิ่งสำคัญ 

เช่น อ่างเก็บนํ้าห้วยเสนง อ่างเก็บนํ้าอำปึล และภูเขาสวาย

หลวงพ่อพระชีว์ (ประจี) สิงเป็นพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ ณ วัดบูรพาราม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองสุรินทร์

ปราสาทเมืองทีอยู่ในบริเวณวัดบ้านเมืองที ตำบล เมืองที อำเภอเมืองสุรินทร์

การปกครอง

 อำเภอเมืองสุรินทร์แบ่งส่วนการปกครอง ดังนี้ การบริหารราชการส่วนภูมิภาค มี ๒๑ ตำบล ๒๖๑ หมู่บ้าน (รวมทั่งใน เขตเทศบาลด้วย) ๑ กิ่งอำเภอ คือกิ่งอำเภอเขวาสินรินทร์

(ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นอำเภอเขวาสินรินทร์)

การบริหารราชการส่วนท้องถิ่น มีเทศบาลเมือง ๑ แห่ง องค์การบริหารส่วนตำบล ๒๐ แห่ง สภาตำบล ๑ แห่ง สุขาภิบาล ๑ แห่ง